تا غروب آفتاب دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشك ميريخت
و از همان ابتدا بخشیده شده بود…
فرا رسیدن روز عرفه و عید سعید قربان بر شما گرامیان مبارک باد.
امام سجاد علیه السلام درباره معرّفی روز عرفه می فرمایند: «اللّهُمَّ وَهذا یَوْمُ عَرَفَةَ یَوْمٌ شَرَّفْتَهُ وَکرَّمْتَهُ وَعَظَّمْتَهُ نَشَرْتَ فِیهِ رَحْمَتَکَ وَمَنَنْتَ فِیهِ بِعَفْوِکَ وَاَجْزَلْتَ فِیهِ عَطِیَّتَکَ وَتَفَضَّلْتَ بِهِ عَلی عِبادِکَ؛ خدایا! و این روز عرفه روزی است که تو به او شرافت و کرامت و عظمت بخشیدی و رحمتت را در این روز گستراندی و به عفو و بخششت [بر خلق] منّت گذاردی و عطایت را بسیار عظیم گردانیدی و به خاطر این روز بر بندگانت تفضّل نمودی.»
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «اِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی اَیّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتٌ اَلا فَتَعَرَّضُوا لَها؛ به راستی برای پروردگار شما در روزهای روزگارتان عطایا و بخششهایی است، هوشیار باشید و خود را در معرض آنها قرار دهید.»
و قرآن کریم نیز می فرماید: «وَذَکِّرْهُمْ بِاَیّامِ اللّهِ»؛ و روزهای خدا را به آنان یاد آوری کن.»
در زندگی فرصتها برای هر کار خیری، زمانی دارند.
همیشه فرصت برای اقدامات ارزشمند برای انسان باقی نمیماند،
امیرالمؤمنین علی(ع) میفرمایند: « الْفُرْصَةُ سَرِیعَةُ الْفَوْتِ، بَطِیئَةُ الْعَوْدِ؛ فرصتها زود از دست میروند و دیر برمیگردند.»
در فرمایش دیگری میفرمایند: «بَادِرِ الْبِرَّ فَإِنَّ أَعْمَالَ الْبِرِّ فُرْصَةٌ» باید به کارهای خیر مبادرت کرد، زیرا برای هر کار خیری فرصتی است که از دست میرود.
ما باید همیشه برعکس وسوسههای شیطان که کارش تصویف است، کارش عقب انداختن است و مدام به انسان میگوید که «حالا بعداً، حالا در این موقعیت شاید ضرورت نداشته باشد» و به بهانههای مختلف کار خیر را تأخیر میاندازد؛ از توبه گرفته تا دیگر کارهای خیر، به ویژه کارهای خیرِ بزرگ را، باید برعکسش عمل کنیم. بگردیم دنبال فرصت، فکر کنیم، نقشه بریزیم، و فرصت برای کار خیر را پیدا کنیم.
همین ابتدا هم عرض کنم، سختترین انفاق، سختترین از خودگذشتگی اولاً از جان گذشتن نیست، ثانیاً سختترین انفاق، انفاقِ مال نیست؛
مهمتر از انفاق مال، انفاق آبروست.
خیلیها از جان خود به سهولت حاضر بودند بگذرند، اما از آبروی خود حاضر نبودند بگذرند و دچار سقوطهای عجیب و غریب شدند.
داراییِ آبرو در جهان، قیمتیتر از داراییِ مال است. به همین دلیل خیلیها مال خود را صرف میکنند تا آبرو و عزّت و مکنت و مقامی به دست بیاورند.
یکی از فرصتهای قربانی دادن، جهاد فی سبیلالله است.
پیامبر گرامی اسلام(ص) برای جنگ تبوک دستور جهاد دادند، عدهای سنگینشان آمد، گفتند: حالا ایندفعه ما نیاییم، موقع برداشت محصول است، ـ تابستان بود و راه جنگ هم طولانی و سخت.
آیه نازل شد. فرمود: پیامبر من! «فَإِن رَّجَعَکَ اللّهُ إِلَى طَآئِفَۀٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوکَ لِلْخُرُوجِ، فَقُل لَّن تَخْرُجُواْ مَعِیَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُواْ مَعِیَ عَدُوًّا إِنَّکُمْ رَضیتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخالِفینَ؛ هر گاه خداوند تو را بسوى گروهى از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج (بسوى میدان جهاد) بخواهند، بگو: «هیچ گاه با من خارج نخواهید شد! و هرگز همراه من، با دشمنى نخواهید جنگید! شما نخستین بار به کناره گیرى راضى شدید، اکنون نیز با متخلّفان بمانید!»»
در آیات قرآن دربارۀ استبدال داریم. «ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فی سَبیلِ اللَّهِ فَمِنْکُمْ مَنْ یَبْخَلُ وَ مَنْ یَبْخَلْ فَإِنَّما یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِیُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ؛
شما همان [مردمى] هستید که براى انفاق در راه خدا فرا خوانده شده اید. پس برخى از شما بخل مىورزند، و هر کس بخل ورزد تنها به زیان خود بخل ورزیده، و [گرنه] خدا بى نیاز است و شما نیازمندید»
«وَإِن تَتَوَلَّوْا، یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ» اگر پشت کنید به این فرصتِ فداکاری، فدایی دادن، خدا یک قوم دیگر را جای شما خواهد آورد.
امام صادق(ع) میفرماید: «مَنْ لَمْ یُنْفِقْ فِی طَاعَةِ اللَّهِ ابْتُلِیَ بِأَنْ یُنْفِقَ فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ لَمْ یَمْشِ فِی حَاجَةِ وَلِیِّ اللَّهِ ابْتُلِیَ بِأَنْ یَمْشِیَ فِی حَاجَةِ عَدُوِّ اللَّه»
کسی که در راه طاعت خدا خرج نکند و از دارایی خودش فدا نکند، مبتلا میشود به اینکه در راه معصیت خدا خرج کند و فدایی بدهد، و کسی که در راه ولی خدا قدم بر ندارد و فدایی ندهد، خدا او را مبتلا میکند که در راه منافع دشمنِ خدا قدم بردارد.
هر خوبی در عالم میخواهد قربانی بدهد، از یک جایی به بعد مثل حضرت ابراهیم، خداوند متعال میفرماید: بس است عزیزِ من، قبول است بیا برو!
اما نمیدانم رابطهاش با امام حسین(ع) چه بود؟
خدایا اجازه میدهی من تا آخر هر چه دارم قربانی کنم؟ بیاور حسین قربانیهایت را.
میپرسیدند این بچهها را کجا میبری؟ نمیتوانست حسین(ع) جواب بدهد. نمیفهمیدند آنها.
یک فرصت استثنایی برای من پیش آمده قربانی بدهم… .. .
دوستانِ من شکر بهترینش این است که نعمت را در راه خودش مصرف کنی،
برای اینکه نعمت را در راه خودش مصرف کنی، بهترینش این است که قربانی بدهی.
در هیچ دعایی مثل دعای عرفه شکر جاری نیست، نمونۀ اعلای مناجات شاکرانه با خداوند متعال دعای عرفه است.
عجیب و غریب اباعبداللهالحسین ولع تشکر از خدا را در این دعا نشان میدهد،
اصلاً اسم این دعا را باید گذاشت دعای شکر،
اینقدر قشنگ از نعماتی که از خدا گرفته حسین تشکر میکند که این تشکرها انگار آرزوی حسین است که خدا این نعمتهایی که به من دادی چهجوری در راه تو مصرف کنم؛ یعنی فدای تو بکنم؟
وعده دعای عرفه امسال:
چهارشنبه | ساعت 14:30 | دانشگاه تهران | پخش زنده از شبکه قرآن | تهران، م انقلاب، دانشگاه تهران، مسجد دانشگاه
سلام بر عرفه که جانمان را به رایحه و خنکای نسیم نوازش می دهد.
التماس دعا
علی شهابی
